Koken kost geld… een woning kopen nog een flink pak meer. Dus voor je op huizenjacht trekt, moet je weten wat je budget is en dus welke prijscategorie van woningen je kan betalen en welke niet.

Hoeveel geld kan jij uitgeven aan je eerste woning?

Om te weten wat je kan betalen hou je rekening met je spaargeld, eventuele schenkingen, je inkomen en je leencapaciteit… No stress, verderop leggen we uit wat dat allemaal is. Belangrijk om weten: naast de verkoopprijs zijn er ook allerlei kosten te betalen. Je bank kan je helpen om in te schatten hoeveel je kan lenen.

Kopen, een goed idee?

Goed, je wil dus een eigen woning kopen. Dan is het verstandig om eerst even een stapje terug te zetten en je af te vragen of het in jouw situatie en op dit moment in je leven echt de beste optie is. Misschien is huren (voorlopig) een beter idee? In dit artikel zetten we de voor- en nadelen van huren en kopen op een rij.

Budget basics

Als je ervan overtuigd bent dat kopen iets voor jou is, moet je eerst zien uit te vissen wat je kan betalen en met welke kosten je allemaal rekening moet houden.

Aan de ene kant van de balans heb je je inkomen en je eigen inbreng (het bedrag dat je zelf meteen op tafel kunt leggen). Die sommen bepalen voor een stuk ook de hoogte van de lening.

Aan de andere kant hebben we de kosten van het huis (de aanschafprijs en alles wat erbij komt kijken).

Koop je een bestaande woning, dan hou je ook best rekening met eventuele verbouwkosten – zeker met noodzakelijke kosten (een nieuw dak, een nieuwe verwarming) en eventueel ook met nice to haves (een nieuwe badkamer of keuken). Koop je vanaf 1 januari 2023 een woning of appartement in Vlaanderen met een energielabel E of F, dan moet je het binnen de 5 jaar na aankoop verplicht renoveren naar label D of beter. Het kan zijn dat zulke verplichtingen uiteindelijk ook zullen worden ingevoerd in het Waals Geweest en het Brussels Hoofdstedelijk gewest.

Zulke noodzakelijke kosten moet je meenemen in je budgetoefeningen. Nice to haves kan je eruit laten, maar dan moet je wel aanvaarden dat je een nieuwe keuken of badkamer enkel kunt installeren als je minder gaat uitgeven of meer verdienen. Meer over slim budgetteren lees je hier.

Eigen inbreng

De overgrote meerderheid van mensen moet lenen om een eerste eigen woning te kopen. Maar dat betekent niet dat je zomaar om het even welk bedrag kunt lenen. Banken mogen in principe maar maximum 90% van de waarde van de woning financieren. En omdat er meer kosten bij een verkoop komen kijken dan puur de aanschafprijs, voorzie je best minstens 20% aan eigen middelen. Als je dus een woning van 200.000 euro wilt kopen, zit je goed met minimum 40.000 euro aan eigen inbreng.

Het is niet verstandig om al het geld dat je bezit te besteden aan de aanschaf van een woning. Voorzie altijd een gezonde buffer op je spaarrekening gelijk aan minstens drie maanden loon.

Heb je nog niet genoeg gespaard? In dit artikel leren we je om beter en meer te sparen.

Inkomen

Ook de hoogte van je inkomen bepaalt hoeveel je kunt lenen. Daarbij zal de bank erover waken dat je genoeg overhoudt om elke maand je vaste kosten te betalen en normaal te kunnen blijven leven met een beetje spaarmarge. Want zeg nu zelf, twintig jaar lang boterhammen met choco eten, dat gaat vervelen.

Nog dit. In tegenstelling tot wat vaak wordt verteld, is een vaste job geen absolute voorwaarde voor een lening. Maar het helpt wel.

Fiscale voordelen en premies

Een woning kopen kost veel geld, maar er zijn ook een aantal voordelen om het beginnende kopers iets makkelijker te maken. Zo kan je in Vlaanderen genieten van een gunstregime van 3% registratierechten (dat is een soort belasting die je betaalt als je een huis koopt) bij aanschaf van de enige eigen woning (in plaats van 6%). Wanneer je belooft een ingrijpende energetische renovatie uit te voeren (en dat ook doet) is het maar 1%.

In Vlaanderen bestaan er ook stevige premies voor energetische renovatie, afhankelijk van je inkomen. Gelijkaardige premies zijn er ook voor Wallonië en Brussel.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betaal je 12,5% registratierechten op onroerend goed. Onder bepaalde voorwaarden heb je recht op een uitkering.

In Wallonië betaal je 12,5% registratierechten op onroerend goed. Als je een bescheiden woning koopt, heb je onder bepaalde voorwaarden recht op een verlaagd registratierecht van 6% op een deel van de belastinggrondslag. Indien de aankoop gepaard gaat met een lening van bepaalde sociale kredietinstellingen, wordt hetzelfde recht verlaagd tot 5% en is de registratie van de hypotheekakte, in de vorm van Eco-leningen, vrijgesteld van het recht van 1%. Wanneer je een sociale woning koopt van een publiekrechtelijke corporatie, worden de registratierechten verlaagd tot 0%. In de praktijk betekent dit dat je de vaste vergoeding van 50 euro betaalt. Ten slotte is er een woonbonus in de vorm van de Chèque Habitat.

Ziezo, je kent nu de belangrijkste aspecten die komen kijken bij de aanschaf van een woning. Veel banken bieden een simulator aan op hun website om te berekenen hoeveel je zou kunnen lenen. Vul je gegevens in en doe de test. Hoeveel kan jij lenen? Zodra je dat bedrag in je hoofd hebt, weet je in welke prijsrange je kan gaan zoeken.

Voor je de immomarkt begint af te schuimen, is het goed om je nog even te vragen wat voor jou het best zou kunnen werken: een bestaande woning of nieuwbouw.

Check bij je bank hoeveel jij kan lenen op basis van je inkomen en je eigen inbreng.